Beknopte beschrijving
Takenpuzzel methode
Waarom de Takenpuzzel Methode en deze handleiding?
Deze handleiding is bedoeld voor sociaal werkers en andere professionals om de Takenpuzzel Methode effectief te kunnen
toepassen in de beroepspraktijken waarin zij werken met individuele inwoners.
Voor sociale interventies met toepassing van de Takenpuzzelmethode bij maatschappelijke organisaties en vrijwilligersorganisaties volgt een aparte handleiding.
Wat is de Takenpuzzel Methode?
De taakpuzzel methode is een manier om met inwoners te praten en hen te helpen zichzelf te helpen. Het start met verdieping van de leefwereld van de persoon en diens sociale omgeving. Het doel is om de persoon te laten inzien wat ze zelf kunnen doen voor hun hulp, ondersteuning, en zorg. Dit gaat over leren, meedoen in de samenleving, en sociale contacten. Waar nodig, zoeken we naar externe hulpmiddelen en professionele zorg om ervoor te zorgen dat alle taken goed en veilig worden uitgevoerd. Dit helpt de persoon om sterker, gelukkiger en gezonder te worden.
Kenmerken en werkwijze van de Takenpuzzel Methode
De methode helpt om het gesprek op een gestructureerde manier te voeren. De methode heeft een goed doordachte opbouw en is in de praktijk bewezen. We beginnen met te begrijpen hoe de persoon leeft en wie hen kan helpen. We moedigen de persoon aan om zelf hun problemen op te lossen, met steun waar nodig. Belangrijke begrippen zijn: Leren (educatie), Meedoen in de samenleving (participatie), Gebruik maken van vrienden en familie (sociale netwerken).
Met toepassing van de Takenpuzzelmethode en de bijbehorende Sterkerik app verkennen de inwoner / zorgvrager en de professional, vaak samen met direct betrokkenen uit de sociale omgeving, welke sociale hulpbronnen kunnen worden aangesproken om taken uit te voeren die helpen om het zorg- en/of maatschappelijk vraagstuk op te lossen.
In de opbouw hanteren we een zogenaamd drie-treden gesprek bestaande uit de volgende onderdelen:
- Korte inventarisatie,
- Sociale anamnese,
- Thematische takenpuzzel.
De inventarisatie of Quickscan
De inventarisatie is bedoeld voor vraagverheldering in combinatie met het verkrijgen van een eerste beeld van iemands mogelijkheden. Hier staat centraal om in een fysiek gesprek (of telefonisch) het volgende helder te krijgen:
- Wat was de hulpvraag?
- Wat heeft iemand geprobeerd?
- Wat blijft er liggen?
- Hoe ziet het netwerk eruit?
Ter ondersteuning treft u in deze handleiding een digitale gespreksbegeleider inventarisatie aan.
De ‘sociale anamnese’
De sociale anamnese is een open gesprek waarin de professional samen met de inwoner diens levensloop bespreekt en in beeld brengt
hoe het dagelijks leven van de inwoner eruit ziet.
In het levensloop gesprek vindt de professional aanknopingspunten voor het vervolg en voor de aan te boren sociale hulpbronnen.
Het gesprek gaat over de achtergrond van de hulpvraag en over belangrijke momenten in het leven van de persoon, zoals opleiding, werk, hobby’s, familie en vrienden. Ook belangrijke gebeurtenissen komen aan bod zoals het verlies van een dierbare, huwelijken en geboorten.
Aan het eind van het gesprek wordt bepaald we wat echt belangrijk is voor de persoon. Dit helpt om te begrijpen wat de persoon nodig heeft en wat hem gelukkig maakt.
De onderdelen in deze anamnese zijn:
- Levensloop (werk, bezigheden, opleiding, life events)
- Dagelijks functioneren
- Meedoen (netwerk)
- Zingeving (dag/weekinvulling)
- Lichaamsfuncties/Mentaal welbevinden
- Kwaliteit van leven (wonen, financiele situatie, wat geeft positieve energie)
Na de sociale anamnese volgen de objectieve analyse van indicatoren en de analyse van de professional die uiteindelijk leidt tot de keuze van een aanpak.
Ter ondersteuning treft u in deze handleiding een digitale gespreksbegeleider sociale anamnese aan.
Naast de sociale anamnese is het optioneel, ter verdieping, mogelijk om uitgebreidere vragenlijsten in te zetten zoals de Vragenlijst Positieve Gezondheid of de vragenlijst Kwaliteit van leven (EQ5D) om te zien hoe de persoon de eigen kwaliteit van leven ervaart. Deze meting kan ook helpen om in de toekomst te kijken of er verbeteringen zijn door een 0-meting uit te voeren zodra duidelijk is dat er vervolgtraject komt. Dan kan bij afsluiting van het traject of tussentijds een 1 meting gedaan worden.
De thematische takenpuzzel
In dit derde onderdeel staat het ‘takenpuzzelen’ op thema centraal. In beginsel zijn er takenpuzzels op de volgende thema’s beschikbaar:
- Hulp bij huishouden
- Daginvulling
- Mantelzorg
Later volgt uitbreiding op andere relevante thema’s zoals bijvoorbeeld financiële huishouding.
Per thematische takenpuzzel volgt een weergave van de taken, wie doet wat, hoe vaak, en een huidige en gewenste situatie. In deze digitale handleiding zijn de thematische takenpuzzels als interactieve pagina’s weergeven inclusief trefwoorden en ondersteunende hulpvragen.
Per takenpuzzel is het van belang om:
- Te starten met persoonlijke doelen op het thema
- Samen taken te benoemen die zelf gedaan zouden kunnen worden
- Dit als startpunt voor het vervolg: wat wil en kan de inwoner leren zodat een taak wel zelf uitgevoerd kan worden?
- Hulp uit het sociale netwerk: wat-als een naaste een bepaalde taak zou uitvoeren?
- Bevorderende en de belemmerende factoren in beeld brengen die er voor zorgen dat een familielid of vriend(in) niet of wel bereid en in staat is om iets te doen. Door de belemmeringen en de bevorderende factoren te benoemen, kan er mogelijk toch een oplossing gevonden worden.
- Inzichtelijk maken (visualiseren) netwerk, tijd, energie.
In deze handleiding treft u ook aandacht voor gerelateerde thema’s zoals vraagverlegenheid, omgang met een gebrek aan kwalitatief goede sociale relaties.
Belangrijke aspecten om effectief te kunnen ’takenpuzzelen’:
Zelf Doen en Empowerment
Hulp uit het Sociale Netwerk
Externe Ondersteuning en Hulp
Risicovolle Handelingen
Initiatiefnemers
Sterkerik is een initiatief van De Keuzearchitecten.
Drs. Bas Ruyssenaars – LinkedIn
Partners
© 2025